AkcigerKanseri
Akciğer kanseri, akciğer dokusunun malignant transformasyonu (değişime uğraması) ve yayılması (metastazı) nedeniyle oluşan kanser türüdür. Tüm kanser türleri arasında en ölümcül kanser türü olan akciğer kanserinden dünya çapında her yıl yaklaşık olarak üç milyon insan yaşamını yitirmektedir. Aslında tarihsel olarak çoğunlukla erkeklerde görülen bir kanser tipi olmasına rağmen, son yıllarda kadınlarda görülme sıklığının giderek artması, sigara içen kadınların oranının artmasına bağlanmaktadır. Günümüzde, akciğer kanseri, kadınlarda ölüme sebebiyet veren kanser türleri arasında en önde gelenidir ve göğüs (meme) kanseri, yumurtalık ve yumurtalık tüpü kanserleri toplamından daha yaygındır. Sağlıklı olan ve hayatı boyunca sigara kullanmamış olan insanlar da akciğer kanserine yakalanabilmektedirler.
Son araştırmaların ışığında, akciğer kanseri riskini artıran en önemli faktör kanserojen maddelerin uzun süre boyunca solunumundan kaynaklanmaktadır (sigara içmek ve sigara dumanına maruz kalmak gibi).
Teşhis ve tedavi kanserin histolojik tipine, aşamasına (yayılma derecesi), ve hastanın genel performans durumuna bağlıdır. Ameliyatlar, kemoterapi ve radyoterapi yaygın olan tedavi amaçlı uygulamalardır.
Akciğeri kanseri sıklığı, son yıllarda giderek artmaktadır. Daha önceleri sıklıkla 60 yaşın üzerindeki erkeklerde görülmesine rağmen, günümüzde kadınlar arasında da sıklığı artmıştır. Erkeklerde görülme yaşı da 60 yaşın altına inmeye başlamıştır.
Nedenleri
Yapılan çalışmalar, akciğer kanseri ile aşağıda bahsedilecek çeşitli olayların ilgili olduğunu göstermiştir;
# Sigara: Sigara içimi ile akciğer kanseri arasında direkt bir ilişki mevcuttur. Kişinin sigara içmesi yanısıra, başkalarının içtikleri sigaranın dumanına maruz kalması da bu açıdan önemlidir.
# Çeşitli kanser yapıcı maddeler: Berilyum, Radon ve Asbestoz gibi maddeler akciğer kanseri riskini arttırırlar.
# Geçirilmiş tüberküloz (verem) nedbe dokusu üzerinde akciğer kanserleri gelişebilir.
# Ailede akciğer kanseri olması akciğer kanserine yakalanma riskini arttırmaktadır.
Belirtileri
# Öksürük, balgam, kanlı balgam, göğüs ağrısı, akciğer iltihabı, göğüs kafesi içine sıvı birikmesi, ses kısıklığı, tümörün damar basısı nedeniyle göğüs üst bölümünde boyunda ve başta ortaya çıkan ödem (şişlik)
# İştahsızlık, zayıflama
# Kemiğe yayılım sonrası kemik ağrıları, kanda kalsiyum artışı ve buna bağlı belirtiler
# Karaciğere yayılım sonrası, karaciğer büyüklüğü, ağrı ve ateş,
# Beyne yayılım sonrası, bazı nörolojik belirtiler ve nöbetler,
# Bazı hormonların tümör tarafından anormal salgılanması nedeniyle çeşitli hormonal bozukluklar
Tanı
# Göğüs röntgeni (akciğer grafisi), bilgisayarlı tomografi
# Balgam sitolojisi (hücre incelenmesi)
# Bronkoskopi (hava yollarına özel aletle bakılması)
# Biopsi (incelenmek üzere parça alınması)
# Diğer organ metastazlarına (organ yayılması) yönelik ileri tetkikler sonrası akciğer kanseri tanısı konur.
Tedavi
Tümörün büyüklüğüne, yayılımına ve patolojik tipine bağlı olarak tedavide:
# Cerrahi
# Kemoterapi (ilaç tedavisi)
# Radyoterapi (ışın tedavisi) önemli yerler tutmaktadır.
Akciğerlerde başlayan kanserler 2 tipe ayrılırlar. Mikroskop altında hücrelerin görüntüsüne göre küçük olmayan hücreli akciğer kanseri ve küçük hücreli akciğer kanseri. Her tip akciğer kanseri farklı şekilde büyür, gelişir ve tedavi edilir.
Küçük Hücreli Akciğer Kanseri
Tüm akciğer kanserlerinin %20 kadarı küçük hücreli akciğer kanseridir. Diğer akciğer kanseri tipleri içinde en hızlı artış gösteren tip budur. Bu tip akciğer kanseri sigara içimi ile ilişkisi en belirgin akciğer kanseridir. Sigara içen kadınların erkeklere göre bu tipe yakalanma olasılığı daha fazladır.
Hastalığın Evreleri
Sınırlı Hastalık
Kanser sadece bir akciğerde ve/veya yakınındaki lenf bezlerindedir (lenf bezleri küçük, fasulye benzeri oluşumlardır ve tüm vücutta bulunmaktadır. Vücutta mikroplarla savaşan hücreleri yapar ve depolarlar).
Yaygın Hastalık
Kanser başladığı akciğerden göğüs boşluğundaki veya vücudun diğer bölgelerindeki başka dokulara yayılmıştır.
Nüks Evresi
Nüks hastalık demek tedavi edildikten sonra kanserin yeniden ortaya çıkması (nüks etmesi) demektir. Akciğerlerde veya vücudun başka bir yerinde ortaya çıkabilir.
Küçük Hücreli Dişi Akciğer Kanseri
Küçük hücreli akciğer kanserlerinden daha yaygındır ve genel olarak daha yavaş gelişir ve yayılırlar. Bu kanserin 3 ana tipi vardır:Bu tipler arasında tedavi ve yaşam süresi açısından fark yoktur. ABD'de tanı koyulan tüm akciğer kanserlerinin yaklaşık %80'i küçük hücreli dışı akciğer kanseridir. Bu kanser türü şunları içermektedir:
Skuamöz Hücreli Karsinom
# Genellikle yerleşimi akciğerin iç (santral) kısımlarıdır.
# Sıklıkla bronş tıkanıklığına yol açar.
# Yavaş büyüme eğilimindedir.
Adenokarsinom
# ABD'de tanı koyulan tüm akciğer kanserlerinin yaklaşık %40'ından sorumludur.
# Genellikle yerleşimi akciğerin dış (periferik) kısımlarındadır.
# Sıklıkla lenf nodlarına ve uzak organlara yayılır.
# Sigara içmeyen kişilerde en yaygın olan küçük hücreli dışı akciğer kanseridir.
Büyük Hücreli Akciğer Kanseri
# ABD'de tanı koyulan tüm akciğer kanserlerinin yaklaşık %15'inden sorumludur.
# Genellikle büyük bir lezyon olarak görünür.
# Yerleşimi akciğerin dışı (periferik) kısımlarındadır.
# Lenf nodlarına ve uzak organlara yayılma eğilimindedir.
Son araştırmaların ışığında, akciğer kanseri riskini artıran en önemli faktör kanserojen maddelerin uzun süre boyunca solunumundan kaynaklanmaktadır (sigara içmek ve sigara dumanına maruz kalmak gibi).
Teşhis ve tedavi kanserin histolojik tipine, aşamasına (yayılma derecesi), ve hastanın genel performans durumuna bağlıdır. Ameliyatlar, kemoterapi ve radyoterapi yaygın olan tedavi amaçlı uygulamalardır.
Akciğeri kanseri sıklığı, son yıllarda giderek artmaktadır. Daha önceleri sıklıkla 60 yaşın üzerindeki erkeklerde görülmesine rağmen, günümüzde kadınlar arasında da sıklığı artmıştır. Erkeklerde görülme yaşı da 60 yaşın altına inmeye başlamıştır.
Nedenleri
Yapılan çalışmalar, akciğer kanseri ile aşağıda bahsedilecek çeşitli olayların ilgili olduğunu göstermiştir;
# Sigara: Sigara içimi ile akciğer kanseri arasında direkt bir ilişki mevcuttur. Kişinin sigara içmesi yanısıra, başkalarının içtikleri sigaranın dumanına maruz kalması da bu açıdan önemlidir.
# Çeşitli kanser yapıcı maddeler: Berilyum, Radon ve Asbestoz gibi maddeler akciğer kanseri riskini arttırırlar.
# Geçirilmiş tüberküloz (verem) nedbe dokusu üzerinde akciğer kanserleri gelişebilir.
# Ailede akciğer kanseri olması akciğer kanserine yakalanma riskini arttırmaktadır.
Belirtileri
# Öksürük, balgam, kanlı balgam, göğüs ağrısı, akciğer iltihabı, göğüs kafesi içine sıvı birikmesi, ses kısıklığı, tümörün damar basısı nedeniyle göğüs üst bölümünde boyunda ve başta ortaya çıkan ödem (şişlik)
# İştahsızlık, zayıflama
# Kemiğe yayılım sonrası kemik ağrıları, kanda kalsiyum artışı ve buna bağlı belirtiler
# Karaciğere yayılım sonrası, karaciğer büyüklüğü, ağrı ve ateş,
# Beyne yayılım sonrası, bazı nörolojik belirtiler ve nöbetler,
# Bazı hormonların tümör tarafından anormal salgılanması nedeniyle çeşitli hormonal bozukluklar
Tanı
# Göğüs röntgeni (akciğer grafisi), bilgisayarlı tomografi
# Balgam sitolojisi (hücre incelenmesi)
# Bronkoskopi (hava yollarına özel aletle bakılması)
# Biopsi (incelenmek üzere parça alınması)
# Diğer organ metastazlarına (organ yayılması) yönelik ileri tetkikler sonrası akciğer kanseri tanısı konur.
Tedavi
Tümörün büyüklüğüne, yayılımına ve patolojik tipine bağlı olarak tedavide:
# Cerrahi
# Kemoterapi (ilaç tedavisi)
# Radyoterapi (ışın tedavisi) önemli yerler tutmaktadır.
Akciğerlerde başlayan kanserler 2 tipe ayrılırlar. Mikroskop altında hücrelerin görüntüsüne göre küçük olmayan hücreli akciğer kanseri ve küçük hücreli akciğer kanseri. Her tip akciğer kanseri farklı şekilde büyür, gelişir ve tedavi edilir.
Küçük Hücreli Akciğer Kanseri
Tüm akciğer kanserlerinin %20 kadarı küçük hücreli akciğer kanseridir. Diğer akciğer kanseri tipleri içinde en hızlı artış gösteren tip budur. Bu tip akciğer kanseri sigara içimi ile ilişkisi en belirgin akciğer kanseridir. Sigara içen kadınların erkeklere göre bu tipe yakalanma olasılığı daha fazladır.
Hastalığın Evreleri
Sınırlı Hastalık
Kanser sadece bir akciğerde ve/veya yakınındaki lenf bezlerindedir (lenf bezleri küçük, fasulye benzeri oluşumlardır ve tüm vücutta bulunmaktadır. Vücutta mikroplarla savaşan hücreleri yapar ve depolarlar).
Yaygın Hastalık
Kanser başladığı akciğerden göğüs boşluğundaki veya vücudun diğer bölgelerindeki başka dokulara yayılmıştır.
Nüks Evresi
Nüks hastalık demek tedavi edildikten sonra kanserin yeniden ortaya çıkması (nüks etmesi) demektir. Akciğerlerde veya vücudun başka bir yerinde ortaya çıkabilir.
Küçük Hücreli Dişi Akciğer Kanseri
Küçük hücreli akciğer kanserlerinden daha yaygındır ve genel olarak daha yavaş gelişir ve yayılırlar. Bu kanserin 3 ana tipi vardır:Bu tipler arasında tedavi ve yaşam süresi açısından fark yoktur. ABD'de tanı koyulan tüm akciğer kanserlerinin yaklaşık %80'i küçük hücreli dışı akciğer kanseridir. Bu kanser türü şunları içermektedir:
Skuamöz Hücreli Karsinom
# Genellikle yerleşimi akciğerin iç (santral) kısımlarıdır.
# Sıklıkla bronş tıkanıklığına yol açar.
# Yavaş büyüme eğilimindedir.
Adenokarsinom
# ABD'de tanı koyulan tüm akciğer kanserlerinin yaklaşık %40'ından sorumludur.
# Genellikle yerleşimi akciğerin dış (periferik) kısımlarındadır.
# Sıklıkla lenf nodlarına ve uzak organlara yayılır.
# Sigara içmeyen kişilerde en yaygın olan küçük hücreli dışı akciğer kanseridir.
Büyük Hücreli Akciğer Kanseri
# ABD'de tanı koyulan tüm akciğer kanserlerinin yaklaşık %15'inden sorumludur.
# Genellikle büyük bir lezyon olarak görünür.
# Yerleşimi akciğerin dışı (periferik) kısımlarındadır.
# Lenf nodlarına ve uzak organlara yayılma eğilimindedir.