KisiselTemizlik
Ayak Bakımı, Ayak Sağlığı, Ayak Ağrısı
Ayak bakımı, ayağın temizliği ve enfeksiyonların önlenmesi amacıyla yapılır. Ayakta meydana gelen nasırlar ayak bakımı sırasında tedavi edilir.
Ayak tırnakları kesilir. Ayak tabanında oluşan deri sertleşmesi tedavi edilir.
Parmak aralarındaki ölü deri dokusu temizlenir. Ayak bakımı ayağa uy*gulanacak tedaviyi kolaylaştırır.
Ayak bakımı için aşağıdaki araç-gereçlere ihtiyaç vardır.
Küvet,
40-41 °C ısıtılmış su,
Muşamba veya tedavi bezi,
Havlu, pamuk,
Sabun, vazelin, pudra,
Fırça ve tırnak makasıdır.
Ayak bakımı için aşağıdaki uygulamalar yapılır.
Bakım araç-gereçleri kullanıma hazır duruma getirilir.
Oturabilen hasta sandalyeye oturtulur. Oturuş pozisyonunda ayak
bakımı yapılır.
Yatan hastanın dizi bükülür, ayak altına tedavi muşambası serilir.
Muşamba üzerine küvet yerleştirilir.
Ayak topuktan ve dizden tutularak sıcak su ile dolu küvet içine konur.
Ayakların üzeri havlu ile örtülerek 10-15 dakika beklenir.
Tekrar sıcak su ilave edilir. Ayak topukları fırçalanır. Parmak araları yıkanır. Yıkama işlemi 15-25 dakika devam eder.
Ayak küvetten çıkarılarak tedavi bezinin üzerine konur. Bu süre içinde yumuşayan nasır ve sert deriler dikkatlice kesilir. Veya fırçalanır. Gerekirse nasır üzerine iyot tentürü sürülür.
Tırnaklar düz şekilde kesilir.
Ayaklar ve parmak araları havlu ile kurulanır.
Ayaklara gerekirse vazelin sürülür.
Talk pudrası ile ayak pudralanır.
Hasta normal yatış pozisyonuna alınır.Ayak bakımında kullanılan araç-gereçler temizlenir. Tekrar kullanılmak üzere kaldırılır.
El Temizliği, Yüz Temizliği, Koltukaltı Temizliği, Boyun Temizliği Nedir
El temizliği (El ve Vücud Temizliği)
El, en çok kirlenen, en çok yaralanan ve en çok kullanılan bir organdır. Parmaklar bir anlamda dokunma duygusu organıdır. Böylece kontamine olması ve patojen ajanları başka yerlere taşıması bakımından ayrıca özellik taşır. Otoenfeksiyonda tek sorumlu organ eldir.
Elin yaralanmasıyla birlikte mikroorganizmalarla kirlenmesi, mikroorga*nizmalar için vücuda giriş, kapısı olmaktadır.
Çok kirlenen elin sık sık sabunlu su ile yıkanması alışkanlık haline gel*melidir. Özellikle yemekten önce, işe başlamadan önce, yemekten sonra, tu*valetten sonra, bebek emzirmeden önce, yemek hazırlığından önce yıkanmalıdır. Tırnaklar da el temizliğinde önemli bir husus*tur. Tırnak aralığına giren kirli maddeler, uzun süre kalarak zaman zaman elin genel kir*lenmesine veya kirin başka yere taşınmasına neden olur*lar.
El tırnakları deri seviye*sinde parmak ucuna paralel olarak kesilir. Kesilen tırnaklar ayrıca çevreden uzaklaştırılır. Tırnakların derin kesilmesi en*feksiyona neden olabilir. Tırnak bakımından önce ve sonra da el temizlenir. Temiz*lik, sabunlu su ile fırçalamak suretiyle yapılır.
Doğal Yüz Temizliği, Boyun Temizliği
Yüz ye boyun, dış çevre ile direkt temasta olan bölgelerdir. Yüz ve boyun kulak kepçesiyle birlikte, sabah ve akşam sabunlu su ile yıkanır. Yüz ve boyun temizliği kişinin aynasıdır. Temiz yüz ve boyun kişilik kazanma ve kişisel ilişkilerin verimliliğini artıran önemli bir fiziksel görünümdür.
Deri Katları, Koltuk Altı Temizliği
Deri katları en çok terleyen, yağlanan bölgelerdir. Koltuk altı, pupis ve diğer deri katlarının olduğu bölgelerde atıklar uzun süre kalırlar. Kir, mikroor*ganizmaların, mantarların ve bazı parazitlerin kolayca yaşayabilmeleri için iyi bir ortamdır.Bu bölgeler, kıllarla da örtülü olduğundan parazit, kir ve mikroorganiz*malar bakımından temizlenmede ayrıca özellik taşırlar. Kılların sık sık kesilme*si, sabunlu su ile yeterince ve belli aralıklarla yıkanması temizlik için yeterlidir.
Yüz Temizliği ve Bakımı
El temizliği ve bakımında kullanılan araç-gereçler hazırlanır.
Yüz temizliği ve bakımı için aşağıdaki uygulamalar yapılır.
Hasta yarı oturuş pozisyonuna alınır. Sırtı yastık ile desteklenir.
Hasta yarı oturuş pozisyonuna alınamıyorsa baş yana çevrilir. Böbrek küvet başın yanına konur.
Havlu çevrenin ıslanmaması için nevresim üzerine serilir, istenirse böbrek küvet, havlunun üzerine konur.
Önce dişler fırçalatılır veya fırçalanır, ağız su ile çalkalanır. Ağız çevresi silinir. • Yüzün boynun ve kulakların silinmesi için hasta yatış pozisyonuna alınabilir. Yüz sabunlu su ile ıslatılmış bez ile silinir. Havlu ile kurulanır.El temizliği yüz temizliği ile birlikte de yapılabilir. Hasta sol veya sağ tarafına çevrilerek sırt bölgesi temizlenir gerekir*se alkol ile masaj yapılır. Talk pudrası ile pudralanır. Temizlik araç-gereçleri temizlenir ve tekrar kullanıma hazır duruma getirilir.
Temiz Çamaşır ve Elbisenin Önemi
Vücut temizliği kadar kullanılan çamaşır ve diğer takımlar da önemlidir. Çünkü vücut temizliğinin devamı için temiz çamaşır giyilir. Çamaşırlar, yatak yorgan takımları ve diğer özel eşyalar sıcak su ve deterjanlı maddeler ile belirli aralıklarla yıkanır. Bol bol temiz su ile durulanır. Kuruduktan sonra ütülenir. Çamaşırların ütülenmesi ısı ile dezenfeksiyon sayılır. Yıkanmayacak özellikte olanlar kuru temizleme sistemi ile temizlenir.
Temiz çamaşırlar ütülenmiş olarak giyilmeye hazır olarak saklanır. Gömlekler mümkünse her gün, iç çamaşırlar iki günde bir değiştirilir.Yatak, yorgan takımları, vücudumuz ile direkt temas halindeki eşyalardır. Bunların da sık sık deığiştirilmesi, iyice yıkanması ve ütülenmesi gerekir.
Tuvalet Alışkanlığı, Tuvalet Eğitimi
Çocuklarda, Bebeklerde ve Yetişkinlerde Tuvalet Eğitimi
Tuvalet alışkanlığı sindirim sistemi sağlığı bakımından çok önemlidir. Dışarı çıkma zamanının değişmesi ya da düzensiz olması ciddi barsak has*talıklarının belirtisi olarak kabul edilmektedir.
Tuvalet alışkanlığı, sindirim sistemi sağlığı ile bütünleşir. Bu alışkanlığın sürdürülmesi, sağlığımız için gereklidir. Kabızlık bazen bu alışkanlığı bozabilir, acele etmeden dışkılamayı gerçekleştirmek gerekir. Şiddetli ıkınmalar iç kana*malara neden olabilir.
Tuvalet alışkanlığı, oyuna dalma, ihmal ve başka uğraşlarla da bozulur Barsak hareketlerini yavaşlatan bazı ilaç ve içecekler nedeniyle dışkılama ref*leksi zayıflar ya da bozulur.
Belli saatlerde tuvalete gitmek alışkanlık haline getirilmelidir. Posalı yiyecekler, sabah içilen bir bardak su, spor ve dengeli beslenme, düzenli dışkılamanın önemli bazı koşullarıdır, bu uygulamalar, tuvalet alışkanlığının devamına yardımcı olur.
Tuvalet Kültürü ve Tuvalet Kuralları ve Tuvalet Temizliği
Tuvaletten Önce ve Sonra El Temizliği
Direkt temasla sürekli kirlenen eller, özellikle gıda maddeleriyle ilgili faa*liyetlerden önce mutlaka yıkanmalıdır. Bu faaliyetler; yemek yemek, yemek hazırlamak ve bebek emzirmek, gıda maddelerini yerleştirmek olabilir. Yemek*ler temiz şartlarda hazırlansa bile, kirli eller, yemeği, ekmeği, çatalı ve kaşığı kirletirler. Dolayısıyla ağız yoluyla enfeksiyon hastalık etkenleri ve paraziter hastalık etkenleri vücuda ağız yoluyla alınır.
Yemek hazırlığından önce elleri yıkamak, hastalıklardan korunma bakımından gereklidir. Gıdaların hazırlanması sırasında sadece eller değil, ortam da temiz olmalıdır. Kullanılan kaplar, su, araç-gereçler, gıda maddeleri, sebze ve meyveler, ayrı ayrı temizlenmelidir. Bunlardan bir tanesinin kirliliği diğerlerinin de kirlenmesine neden olur.
Tuvaletten sonra eller, sabunlu su ile yeterli sürede yıkanmalıdır, tuva*let temizliğinde eller direkt veya indirekt olarak mutlaka kirlenir, tuvalet kağıdı kullanılsa bile yapılan araştırmalar ellerin mikroorganizmalarla kirlenmiş olduğunu göstermiştir. Çocuklarda ellerin kirlenme olasılığı daha yüksektir. Tuvaletten sonra iyi temizlenmeyen eller, hem otoenfeksiyon hem de enfek*siyonun yayılmasında en etkin araçtır. Çünkü gaytada saprofit ve patojen mikroorganizmalar, portörlerde ise tipik enfeksiyon ajanları vardır.
Deri ve Vücud Sağlığı
Yıkanmada amaç, derinin temizliğidir. Deri sağlığı, vücudun genel sağlığı için çok önemlidir.
Deri vücudumuzu kaplayan epitel örtü dokusudur. Deri aynı zamanda boşaltım sisteminin bir parçasıdır. Solunum sistemine yardımcı organdır. Deri diğer birçok sistemlerle bir bütünlük içinde görev yapar. Bu nedenlerden dolayı genel vücut sağlığı ile yakından ilgilidir.
Derinin Görevleri
Derinin başlıca görevleri şunlardır:
• Vücudu dış etkenlerden korur, vücut ısısını ayarlar, artık maddeleri ter yoluyla dışarı boşaltır, solunum yapar, D vitamini yapar, yağ salgılayarak ultraviole ışınlardan vücudu korur ve destek dokusu ile travmalardan iç or*ganları, damar ve sinirleri korur.
Sağlıkla ilgili yukarıdaki önemli görevleri yapan derinin, temizlenmesi ve sağlıklı kalması sürekli sağlanmalıdır.
Deri Sağlığı
Deri sağlıklı ve temiz olduğu sürece görevlerini tam yapar. Derinin sağlığı için, aşağıdaki temel unsurlara özen gösterilir.
Yeterli ve dengeli beslenme, uygun giyim, sağlıklı sindirim, temiz hava ve beden eğitimi, sistemli çalışma ve yeterli dinlenme, yeterli uyku, güneş banyosu, su ve sabun ile yıkanma, soğuk veya ılık duş olma ve ma*sajdır.
Deri Temizliği ve Yıkama
Deri salgıladığı ter ve yağ ile kaplanır. Bu maddelere çevreden gelen toz, kimyasal maddeler, ölü epitel hücreleri ve biyolojik maddeler (mikroorga*nizmalar) da karışarak kir adı verilen karışım meydana gelir.
Kir deriyi kaplayarak derinin gözeneklerini, ter bezi ve yağ bezi kanal*larını tıkar. Sonuçta deri solunum ve boşaltım görevlerini yapamaz.
Kir, uzun süre deride kalırsa, kokuşma meydana gelerek etrafa pis koku yayılır.
Derinin kirden temizlenmesi için sıcak sabunlu su ile yeteri kadar yıkanması gerekir. Yıkanma, normal ve değişik sıcaklıktaki su ile mümkündür. Kirin eriyip atılması için sıcak su daha etkilidir. Bu nedenle su, 35-40 C de yani vücut ısısı sınırları içinde olabilir. Daha sıcak su ile yıkanmak, alışkanlığa bağlıdır.
Sıcak su ile organik yağları, kiri parçalayan ve kendine bağlayan sabun mutlaka kullanılır. Yıkanma sırasında lif kullanmak deriden kirin atılması ve de*rinin ovulması bakımından yararlıdır.
Kirli ve zehirli iş ortamında çalışanlar, kirletici zararlı maddeleri deriden atmak için işten hemen sonra yıkanmalıdır. Örneğin; tarım ilacı uygulayan işçiler, matbaa işçileri gibi.
Yıkanma, sıcak suyun dökülmesi ya da duş alma şeklinde yapılmalıdır. Küvette biriken suda yıkanmak, kirli suda kalma olarak düşünüldüğünden pek tercih edilmez. Özellikle otel ve hamam gibi topluma açık yerlerde temiz olmayan küvetler kullanılmamalıdır. Genellikle böyle yerlerde havlular ve terlik*ler bulaşıcı mantar hastalıklarının yayılmasına neden olabilirler. Kontrolsüz genel banyolar hastalık bulaştıran yerler olabilirler.
Yeterli yıkanma için köpürtülmüş sabun ile deri ovulur ve bol sıcak su ile durulanır. Bu işlem 2 - 3 defa tekrarlanır. Deriye sabun köpüğünün uygu*lanması için lif veya banyo süngeri kullanılır.
Banyo imkan varsa her gün, yoksa haftada en az 1 - 2 defa yapılmalıdır. Banyo aralığının uzun olması halinde sabunlu su ile koltuk altları, kasık bölgesi ve deri katları olan bölgeler silinir. Menstrüasyan döneminde yıkanmanın hiç bir zararı yoktur. Özellikle temizlik gerektiren fizyolojik bir olaydır.
Yıkanma özellikle yemekten 2 - 3 saat sonra yapılır. Tok karına tercih edilmez. Çabuk yağlanan ve çok terleyen insanlar, banyo sayısını ihjiyaca göre ayarlarlar.
Banyo Yapmanın faydaları Nelerdir
• Perferik kılcal dolaşımı canlandırır,
• Ruhen ve bedenen dinlendirir,
• Uykusu az olanlara uyku verir,
• Sinir uçlarını uyarır,
• Sinir sistemini teskin eder,
• Deri solunumunu ve boşaltımı kolaylaştırır,
• Derinin esnekliğini korunur,
• insanın fiziki görünüşü iyileşir,
• Giyecekler daha az kirlenir.
Ayak Temizliği ve Sağlığı, Ayak Bakımı
Ayaklar genellikle bir süre ile kapalı ortamda çorap içinde kalmaktadır. Ayaklar vücudu taşıyan organlar olarak, çok baskı altındadırlar. Bu nedenle ayakta terleme fazla olur. Ter ayakkabı ve çorabın etkisiyle buharlaşamaz. Kokuşur. Kirli ayak kokusu çevreyi kirletir.
Ayaklar her gün 1 veya iki defa bol su ile yıkanır. Ayak tırnakları düz olarak kesilir. Çorap her gün değiştirilir. Mevsim şartlarına göre çorap ve ayak*kabı seçimi, ayak sağlığını etkiler.
Ayakkabı seçiminde hijyenik oluşu, deriden*yapılması, bolluğu çok önemlidir.
Dar ayakkabıda ayaktaki kan dolaşımı bozulur. Nasır meydana gelir. Değişik ayakkabı giyinmek, tırnak batmasını ve nasır oluşmasını engeller. Ayağı yormaz.
Tırnak Bakımı ve Tırnak Sağlığı
El ve ayaktaki tırnaklar bu organların görevlerini daha kolay yapmalarını sağlarlar.Tutma, kavrama hareketlerinde önemli görevleri vardır. Tırnaklar, parmak uçlarının koruyucularıdır.
El Tırnakları Bakımı
El tırnakları ile parmak ucu arasında ince bir boşluk vardır. Tırnak büyüdükçe bu boşluk derinleşir. Boşluğa tırnak kiri ve parazit yumurtaları girer. Hatta mantar yerleşerek uzun süre kalır. Basit yıkama ile de gitmez. Bu pislik, parazit yumurtaları ve mantar el ile başka organlara, ağıza taşınarak sürekli kirlenmeye yani otoenfeksiyona yol açar.
El tırnakları, parmak derisi hizasında ve parmak ucuna paralel olarak kesilir. Bu özellikle kesilirse; tırnak boşluğuna kir tutunamaz. Kir varsa yumuşak ağaç kalemle temizlenir. Fırça ve sabun ile fırçalanarak yıkanır.
Ayak Tırnakları Bakımı
Ayak tırnakları, el tırnakları gibi kirlenirler. Ayak tırnakları itina ile düz olarak kesilir. Düz kesilmezse tırnak uçları parmağa batarak büyür. Tırnak batması yürümeyi engeller. Çok ağrılıdır. Cerrahi müdahale ile tırnak sökülür. Tedavi edil*mezse, iltihaplı yaralar meydana gelir.
Ayak tırnağı çok uzarsa ayakkabıya dayanır ve ayak geri itilir, parmak bükülür, parmaklar üst üste biner veya tırnak bat*maları oluşur.
Tırnak kesildikten sonra ayak iyice yıkanır ve kurulanır.
El Temizliği ve Bakımı
El temizliği kişisel hijyen bölümünde anlatılmıştır. Burada özellikle has*tanın her sabah ellerinin temizlenmesi ve bakımı ele alınacaktır. Kirli ve bakımsız eller enfeksiyon kaynağıdır.
El temizliği ve bakımı için, aşağıdaki araç ve gereçler kul*lanıma hazır hale getirilir.
Likit veya normal sabun,
• 38 °C-39 °C ısıtılmış su, ayrıca ılık su, Suyu koymak için küvet,
• Böbrek küvet,
• Alkol,
• Havlu ve bezlerdir.
El temizliği ve bakımı için aşağıdaki uygulamalar yapılır.
Hasta veya kazazede için en uygun pozisyon aldırılır.
El, küvet içindeki su ve sabun ile yıkanır.
Havlu ile kurulanır.
Gerekirse alkol ile masaj yapılır.
Pudralanır.Gerekirse tırnak bakımı da yapılır.
Kir ve Kirlenme Nedir
Biyolojik Kirlenme, Hava kir
Ter bezlerinden deri yüzeyine ter, üre ve diğer metabolizma artıkları salgılanır. Ter, boşaltım sisteminin bir parçasıdır. Atıklarla kaplanan deri, aynı zamanda yağ bezlerinden salgılanan yağ ile kirlenmeye devam eder.
Yağ, ter, epidermis hücreleri, çevreden bulaşan toz, organik ve inorga*nik maddeler kiri meydana getirir. Kir, yukarıda sıralanan maddelerin bir karışımıdır. Kirlenme hergün giderek artan bir olaydır. Kirlenme oranına göre temizlenme alışkanlığı kazanılmalıdır.
Kirlenme, beslenme alışkanlığı, uygun giyim, çalışma hayatı ve yaşanan ortam ile yakından ilişkilidir.
Kirin ve Kirlenmenin Zararları
Kir, vücudumuzu örten deri dokusunun solunum, boşaltım ve duyu alma işlevlerini azaltır ya da bozar. Kir uzun süre deride kalırsa, kokuşma meydana gelir. Ter ve kir kokusu çevreyi rahatsız ederek kişisel ilişkileri bozar.
Kir giyeceklerin kirlenmesine neden olur. Kirli ve kir kokan giyecekler kişinin fiziksel görünüşünü bozar. Kirli giyecekler çabuk eskir ve temizleme gi*derlerini artırır. Kirli deri ve giyeceklerde patojen mikroorganizmalar daha kolay çoğalır. Kirli insan hem kendisi hem de çevresi için bir enfeksiyon kaynağıdır. Kir enfeksiyonun bulaşmasında bir araçtır.
Temizlik Araç Gereçleri, Kir Nasıl Çıkar
Kişisel hijyende kullanılan araç ve gereçler kişisel olmalıdır. Hijyen araçları, başkaları tarafından kullanılmamalıdır. Kullanılması halinde bir çok hastalıklar insandan insana bulaşır.
Topluma açık duş, banyo ve hamam gibi yerlerde dahi herkes kendi eşyalarını kullanmaya özen göstermelidirler.
Hijyen araç-gereçleri, aile bireyleri arasında da belirlenmelidir.
Berber, kuaför gibi genel yerlerde bir defa kullanılıp atılan eşyalar kul*lanılmalı, çok kullanımlı eşyalar antiseptiklerle her kullanımdan sonra te*mizlenmelidir.
Hijyen kurallarına uyulmaması halinde bir çok enfeksiyon hastalıkları yanında, mantar hastalıkları, Hepatitler, AİDS ve diğer sosyal hastalıklar sağlam kişilere bulaşır.
Temizlik araçlarının başında su ve sabun gelir. Su tüketimi uy*garlık ölçütüdür. Temizlik su ile bir*likte sabun ile yapılır. Sabun, kimya*sal yapısı nedeniyle kiri eriten ve moleküllerine bağlayan bir özelliğe sahiptir.
Kirin erimesi ve sabun moleküllerine bağlanması için yeterli sürede sabunun kullanılması gere*kir. Bu süre 3-5 dakika olmalıdır.
Sabun aynı zamanda anti*septiktir. Bu nedenle kirdeki mik*roorganizmaların zararsız hale gel*meleri ve deriden atılmaları sağlanır. Sabunlanmadan sonra bol su ile durulanmak temizlenmeyi tamamlar. Kirin eritilmesi ve atılmasında banyo suyunun ısısı da çok önemlidir. Sıcak banyolar daha etkilidir.
Kişisel hijyen araçlarından diş fırçası, tarak, tırnak makası, el fırçası, banyo lifleri, sünger ve bunun gibi araçların temiz olması sık sık değiştirilmesi ve yenilenmesi, uygun olanının seçilmesi sağlığın korunması için önemlidir. Uzun süre kullanılan kişisel hijyen araçlarında bazı mikroorganizmalar üreyebilir.
Hijyen Nedir, Hijyen Eğitimi
Hijyen Yunan mitolojiğinde, sağlık tanrıçasıdır. Hijyen, sağlık ve temizlik dolayısıyla sağlığın korunması anlamınr taşır. Hijyen tıbbın tanrısı sayılan Asklepios'un karısı olarak mitolojide yer almıştır (M.Ö. 293).
Hygieia ve Asklepios daha sonraları koruyucu tanrı olmuşlardır. Bu nedenle sağlığın korunması kavramı hijyen olarak bilinir. Hijyenin hayvanı ise yılandır. Yılan, halen tıbbın ve sağlığın amblemidir. Hijyenin tuttuğu kaptaki suyu içmesi şeklinde sembolleşmiştir.
Hijyen, sağlığın korunması, geliştirilmesi, sürdürülmesi ve sağlık için ya*rarlı davranış ve uygulamaların yapılmasıdır. Bu uygulamalar kişisel hijyen ku*rallarıdır.
Kişisel Hijyen, Hijyenin Önemi, Temizlik ve Hijyen
Temizlik, sağlığı korumanın birinci koşulu ve kuralıdır. "Temizlik iman*dan gelir." vecizesiyle dinimizin de temizliğe verdiği önem, eski çağlardan beri bilinmektedir. "Temizlik sağlık getirir."Temiz insan, toplum içinde sevilir ve sayılır. Temiz insanın hastalıklara karşı direnci yüksektir. Patojen mikroorganizmalardan ve parazitlerden arınmış olduğu için hastalanmazlar. Her hangi bir bulaşıcı hastalığı da başkalarına bulaştırmazlar. Yani enfeksiyon ve kontaminasyona mani olurlar.
Kulak Sağlığı ve Kulak Temizliği
Dış kulak yolu ve kulak kepçesi arkası çok çabuk kirlenen bölgelerdir. Kulak kanalındaki salgı bezleri kulak kanalına yağlı salgı salgılarlar. Kulaktaki salgı ile toz ve diğer partikürler birleşerek kulak kirini meydana getirir. Fizyolo*jik olarak çiğneme esnasında kulak kiri parçalar halinde dışarı atılır. Atılmayan kulak kiri bazen kulak yolunu tıkayarak işitmeyi engeller. Bu tıkaca buşon denir.
Dış kulak kanalını herhangi bir cisimle temizlemeye çalışmak, çekmek çok zararlıdır. Dış kulak yolu kurcalandıkça salgı işlemi bozulur, enfeksiyon meydana gelir.
Banyo sırasında kulağa su kaçmasını önlemek için vazelinli pamuk tıkaç olarak kullanılabilir. Banyodan sonra dış kulak yolu yüzeysel olarak pamukla kurulanabilir.
Kulak temizliği ancak bir sağlık kurumunda uzman kişiler tarafından yapılmalıdır.
Kişisel Tuvalet Eşyalarının Kullanımı
Günlük temizlik ve aralıklı temizlik sırasında herkes kendi tuvalet eşyalarını kullanmalıdır. Bu eşyaların herkes tarafından kullanılması halinde bazı cilt hastalıkları kolayca bulaşır. Bu nedenle genel duş, banyo, hamam gibi yerlerde dahi herkes kendi eşyasını kullanmaya özen göstermelidir.
Havlu, diş fırçası, sabun, terlik ve diğer eşyaların aile fertleri arasında belirlenmesi gerekir.
Berber, kuaför gibi genel yerlerde bir defa kullanılıp atılan eşyalar kul*lanılır. Atılmayanların ise dezenfekte edilmesi ya da özel dezenfektan solüsyonlarda tutulması zorunludur. Aksi takdirde mantar hastalıkları, paraziter hastalıklar hatta AİDS gibi korkunç hastalıklar bulaşır. Bu gibi yerler ve bu*rada çalışanlar sürekli sağlık kontrolünden geçirilir.
Aralıklı Temizlik
Aralıklı temizlik, günlük temizlik dışında vücudun her gün veya belirli aralıklarla yıkanmasıdır. Sağlığın temeli olan temizlik, aralıklı yapılmakta ise de imkanlara bağlı olarak günlük temizlik olarak yapılmalıdır.
Aralıklı temizlik, vücudun yıkanması, özellikle deri sağlığının korun*masıdır. Aralıklı temizlik içinde saç ve tırnak bakımı ve temizliği de yer alır.
Ayak bakımı, ayağın temizliği ve enfeksiyonların önlenmesi amacıyla yapılır. Ayakta meydana gelen nasırlar ayak bakımı sırasında tedavi edilir.
Ayak tırnakları kesilir. Ayak tabanında oluşan deri sertleşmesi tedavi edilir.
Parmak aralarındaki ölü deri dokusu temizlenir. Ayak bakımı ayağa uy*gulanacak tedaviyi kolaylaştırır.
Ayak bakımı için aşağıdaki araç-gereçlere ihtiyaç vardır.
Küvet,
40-41 °C ısıtılmış su,
Muşamba veya tedavi bezi,
Havlu, pamuk,
Sabun, vazelin, pudra,
Fırça ve tırnak makasıdır.
Ayak bakımı için aşağıdaki uygulamalar yapılır.
Bakım araç-gereçleri kullanıma hazır duruma getirilir.
Oturabilen hasta sandalyeye oturtulur. Oturuş pozisyonunda ayak
bakımı yapılır.
Yatan hastanın dizi bükülür, ayak altına tedavi muşambası serilir.
Muşamba üzerine küvet yerleştirilir.
Ayak topuktan ve dizden tutularak sıcak su ile dolu küvet içine konur.
Ayakların üzeri havlu ile örtülerek 10-15 dakika beklenir.
Tekrar sıcak su ilave edilir. Ayak topukları fırçalanır. Parmak araları yıkanır. Yıkama işlemi 15-25 dakika devam eder.
Ayak küvetten çıkarılarak tedavi bezinin üzerine konur. Bu süre içinde yumuşayan nasır ve sert deriler dikkatlice kesilir. Veya fırçalanır. Gerekirse nasır üzerine iyot tentürü sürülür.
Tırnaklar düz şekilde kesilir.
Ayaklar ve parmak araları havlu ile kurulanır.
Ayaklara gerekirse vazelin sürülür.
Talk pudrası ile ayak pudralanır.
Hasta normal yatış pozisyonuna alınır.Ayak bakımında kullanılan araç-gereçler temizlenir. Tekrar kullanılmak üzere kaldırılır.
El Temizliği, Yüz Temizliği, Koltukaltı Temizliği, Boyun Temizliği Nedir
El temizliği (El ve Vücud Temizliği)
El, en çok kirlenen, en çok yaralanan ve en çok kullanılan bir organdır. Parmaklar bir anlamda dokunma duygusu organıdır. Böylece kontamine olması ve patojen ajanları başka yerlere taşıması bakımından ayrıca özellik taşır. Otoenfeksiyonda tek sorumlu organ eldir.
Elin yaralanmasıyla birlikte mikroorganizmalarla kirlenmesi, mikroorga*nizmalar için vücuda giriş, kapısı olmaktadır.
Çok kirlenen elin sık sık sabunlu su ile yıkanması alışkanlık haline gel*melidir. Özellikle yemekten önce, işe başlamadan önce, yemekten sonra, tu*valetten sonra, bebek emzirmeden önce, yemek hazırlığından önce yıkanmalıdır. Tırnaklar da el temizliğinde önemli bir husus*tur. Tırnak aralığına giren kirli maddeler, uzun süre kalarak zaman zaman elin genel kir*lenmesine veya kirin başka yere taşınmasına neden olur*lar.
El tırnakları deri seviye*sinde parmak ucuna paralel olarak kesilir. Kesilen tırnaklar ayrıca çevreden uzaklaştırılır. Tırnakların derin kesilmesi en*feksiyona neden olabilir. Tırnak bakımından önce ve sonra da el temizlenir. Temiz*lik, sabunlu su ile fırçalamak suretiyle yapılır.
Doğal Yüz Temizliği, Boyun Temizliği
Yüz ye boyun, dış çevre ile direkt temasta olan bölgelerdir. Yüz ve boyun kulak kepçesiyle birlikte, sabah ve akşam sabunlu su ile yıkanır. Yüz ve boyun temizliği kişinin aynasıdır. Temiz yüz ve boyun kişilik kazanma ve kişisel ilişkilerin verimliliğini artıran önemli bir fiziksel görünümdür.
Deri Katları, Koltuk Altı Temizliği
Deri katları en çok terleyen, yağlanan bölgelerdir. Koltuk altı, pupis ve diğer deri katlarının olduğu bölgelerde atıklar uzun süre kalırlar. Kir, mikroor*ganizmaların, mantarların ve bazı parazitlerin kolayca yaşayabilmeleri için iyi bir ortamdır.Bu bölgeler, kıllarla da örtülü olduğundan parazit, kir ve mikroorganiz*malar bakımından temizlenmede ayrıca özellik taşırlar. Kılların sık sık kesilme*si, sabunlu su ile yeterince ve belli aralıklarla yıkanması temizlik için yeterlidir.
Yüz Temizliği ve Bakımı
El temizliği ve bakımında kullanılan araç-gereçler hazırlanır.
Yüz temizliği ve bakımı için aşağıdaki uygulamalar yapılır.
Hasta yarı oturuş pozisyonuna alınır. Sırtı yastık ile desteklenir.
Hasta yarı oturuş pozisyonuna alınamıyorsa baş yana çevrilir. Böbrek küvet başın yanına konur.
Havlu çevrenin ıslanmaması için nevresim üzerine serilir, istenirse böbrek küvet, havlunun üzerine konur.
Önce dişler fırçalatılır veya fırçalanır, ağız su ile çalkalanır. Ağız çevresi silinir. • Yüzün boynun ve kulakların silinmesi için hasta yatış pozisyonuna alınabilir. Yüz sabunlu su ile ıslatılmış bez ile silinir. Havlu ile kurulanır.El temizliği yüz temizliği ile birlikte de yapılabilir. Hasta sol veya sağ tarafına çevrilerek sırt bölgesi temizlenir gerekir*se alkol ile masaj yapılır. Talk pudrası ile pudralanır. Temizlik araç-gereçleri temizlenir ve tekrar kullanıma hazır duruma getirilir.
Temiz Çamaşır ve Elbisenin Önemi
Vücut temizliği kadar kullanılan çamaşır ve diğer takımlar da önemlidir. Çünkü vücut temizliğinin devamı için temiz çamaşır giyilir. Çamaşırlar, yatak yorgan takımları ve diğer özel eşyalar sıcak su ve deterjanlı maddeler ile belirli aralıklarla yıkanır. Bol bol temiz su ile durulanır. Kuruduktan sonra ütülenir. Çamaşırların ütülenmesi ısı ile dezenfeksiyon sayılır. Yıkanmayacak özellikte olanlar kuru temizleme sistemi ile temizlenir.
Temiz çamaşırlar ütülenmiş olarak giyilmeye hazır olarak saklanır. Gömlekler mümkünse her gün, iç çamaşırlar iki günde bir değiştirilir.Yatak, yorgan takımları, vücudumuz ile direkt temas halindeki eşyalardır. Bunların da sık sık deığiştirilmesi, iyice yıkanması ve ütülenmesi gerekir.
Tuvalet Alışkanlığı, Tuvalet Eğitimi
Çocuklarda, Bebeklerde ve Yetişkinlerde Tuvalet Eğitimi
Tuvalet alışkanlığı sindirim sistemi sağlığı bakımından çok önemlidir. Dışarı çıkma zamanının değişmesi ya da düzensiz olması ciddi barsak has*talıklarının belirtisi olarak kabul edilmektedir.
Tuvalet alışkanlığı, sindirim sistemi sağlığı ile bütünleşir. Bu alışkanlığın sürdürülmesi, sağlığımız için gereklidir. Kabızlık bazen bu alışkanlığı bozabilir, acele etmeden dışkılamayı gerçekleştirmek gerekir. Şiddetli ıkınmalar iç kana*malara neden olabilir.
Tuvalet alışkanlığı, oyuna dalma, ihmal ve başka uğraşlarla da bozulur Barsak hareketlerini yavaşlatan bazı ilaç ve içecekler nedeniyle dışkılama ref*leksi zayıflar ya da bozulur.
Belli saatlerde tuvalete gitmek alışkanlık haline getirilmelidir. Posalı yiyecekler, sabah içilen bir bardak su, spor ve dengeli beslenme, düzenli dışkılamanın önemli bazı koşullarıdır, bu uygulamalar, tuvalet alışkanlığının devamına yardımcı olur.
Tuvalet Kültürü ve Tuvalet Kuralları ve Tuvalet Temizliği
Tuvaletten Önce ve Sonra El Temizliği
Direkt temasla sürekli kirlenen eller, özellikle gıda maddeleriyle ilgili faa*liyetlerden önce mutlaka yıkanmalıdır. Bu faaliyetler; yemek yemek, yemek hazırlamak ve bebek emzirmek, gıda maddelerini yerleştirmek olabilir. Yemek*ler temiz şartlarda hazırlansa bile, kirli eller, yemeği, ekmeği, çatalı ve kaşığı kirletirler. Dolayısıyla ağız yoluyla enfeksiyon hastalık etkenleri ve paraziter hastalık etkenleri vücuda ağız yoluyla alınır.
Yemek hazırlığından önce elleri yıkamak, hastalıklardan korunma bakımından gereklidir. Gıdaların hazırlanması sırasında sadece eller değil, ortam da temiz olmalıdır. Kullanılan kaplar, su, araç-gereçler, gıda maddeleri, sebze ve meyveler, ayrı ayrı temizlenmelidir. Bunlardan bir tanesinin kirliliği diğerlerinin de kirlenmesine neden olur.
Tuvaletten sonra eller, sabunlu su ile yeterli sürede yıkanmalıdır, tuva*let temizliğinde eller direkt veya indirekt olarak mutlaka kirlenir, tuvalet kağıdı kullanılsa bile yapılan araştırmalar ellerin mikroorganizmalarla kirlenmiş olduğunu göstermiştir. Çocuklarda ellerin kirlenme olasılığı daha yüksektir. Tuvaletten sonra iyi temizlenmeyen eller, hem otoenfeksiyon hem de enfek*siyonun yayılmasında en etkin araçtır. Çünkü gaytada saprofit ve patojen mikroorganizmalar, portörlerde ise tipik enfeksiyon ajanları vardır.
Deri ve Vücud Sağlığı
Yıkanmada amaç, derinin temizliğidir. Deri sağlığı, vücudun genel sağlığı için çok önemlidir.
Deri vücudumuzu kaplayan epitel örtü dokusudur. Deri aynı zamanda boşaltım sisteminin bir parçasıdır. Solunum sistemine yardımcı organdır. Deri diğer birçok sistemlerle bir bütünlük içinde görev yapar. Bu nedenlerden dolayı genel vücut sağlığı ile yakından ilgilidir.
Derinin Görevleri
Derinin başlıca görevleri şunlardır:
• Vücudu dış etkenlerden korur, vücut ısısını ayarlar, artık maddeleri ter yoluyla dışarı boşaltır, solunum yapar, D vitamini yapar, yağ salgılayarak ultraviole ışınlardan vücudu korur ve destek dokusu ile travmalardan iç or*ganları, damar ve sinirleri korur.
Sağlıkla ilgili yukarıdaki önemli görevleri yapan derinin, temizlenmesi ve sağlıklı kalması sürekli sağlanmalıdır.
Deri Sağlığı
Deri sağlıklı ve temiz olduğu sürece görevlerini tam yapar. Derinin sağlığı için, aşağıdaki temel unsurlara özen gösterilir.
Yeterli ve dengeli beslenme, uygun giyim, sağlıklı sindirim, temiz hava ve beden eğitimi, sistemli çalışma ve yeterli dinlenme, yeterli uyku, güneş banyosu, su ve sabun ile yıkanma, soğuk veya ılık duş olma ve ma*sajdır.
Deri Temizliği ve Yıkama
Deri salgıladığı ter ve yağ ile kaplanır. Bu maddelere çevreden gelen toz, kimyasal maddeler, ölü epitel hücreleri ve biyolojik maddeler (mikroorga*nizmalar) da karışarak kir adı verilen karışım meydana gelir.
Kir deriyi kaplayarak derinin gözeneklerini, ter bezi ve yağ bezi kanal*larını tıkar. Sonuçta deri solunum ve boşaltım görevlerini yapamaz.
Kir, uzun süre deride kalırsa, kokuşma meydana gelerek etrafa pis koku yayılır.
Derinin kirden temizlenmesi için sıcak sabunlu su ile yeteri kadar yıkanması gerekir. Yıkanma, normal ve değişik sıcaklıktaki su ile mümkündür. Kirin eriyip atılması için sıcak su daha etkilidir. Bu nedenle su, 35-40 C de yani vücut ısısı sınırları içinde olabilir. Daha sıcak su ile yıkanmak, alışkanlığa bağlıdır.
Sıcak su ile organik yağları, kiri parçalayan ve kendine bağlayan sabun mutlaka kullanılır. Yıkanma sırasında lif kullanmak deriden kirin atılması ve de*rinin ovulması bakımından yararlıdır.
Kirli ve zehirli iş ortamında çalışanlar, kirletici zararlı maddeleri deriden atmak için işten hemen sonra yıkanmalıdır. Örneğin; tarım ilacı uygulayan işçiler, matbaa işçileri gibi.
Yıkanma, sıcak suyun dökülmesi ya da duş alma şeklinde yapılmalıdır. Küvette biriken suda yıkanmak, kirli suda kalma olarak düşünüldüğünden pek tercih edilmez. Özellikle otel ve hamam gibi topluma açık yerlerde temiz olmayan küvetler kullanılmamalıdır. Genellikle böyle yerlerde havlular ve terlik*ler bulaşıcı mantar hastalıklarının yayılmasına neden olabilirler. Kontrolsüz genel banyolar hastalık bulaştıran yerler olabilirler.
Yeterli yıkanma için köpürtülmüş sabun ile deri ovulur ve bol sıcak su ile durulanır. Bu işlem 2 - 3 defa tekrarlanır. Deriye sabun köpüğünün uygu*lanması için lif veya banyo süngeri kullanılır.
Banyo imkan varsa her gün, yoksa haftada en az 1 - 2 defa yapılmalıdır. Banyo aralığının uzun olması halinde sabunlu su ile koltuk altları, kasık bölgesi ve deri katları olan bölgeler silinir. Menstrüasyan döneminde yıkanmanın hiç bir zararı yoktur. Özellikle temizlik gerektiren fizyolojik bir olaydır.
Yıkanma özellikle yemekten 2 - 3 saat sonra yapılır. Tok karına tercih edilmez. Çabuk yağlanan ve çok terleyen insanlar, banyo sayısını ihjiyaca göre ayarlarlar.
Banyo Yapmanın faydaları Nelerdir
• Perferik kılcal dolaşımı canlandırır,
• Ruhen ve bedenen dinlendirir,
• Uykusu az olanlara uyku verir,
• Sinir uçlarını uyarır,
• Sinir sistemini teskin eder,
• Deri solunumunu ve boşaltımı kolaylaştırır,
• Derinin esnekliğini korunur,
• insanın fiziki görünüşü iyileşir,
• Giyecekler daha az kirlenir.
Ayak Temizliği ve Sağlığı, Ayak Bakımı
Ayaklar genellikle bir süre ile kapalı ortamda çorap içinde kalmaktadır. Ayaklar vücudu taşıyan organlar olarak, çok baskı altındadırlar. Bu nedenle ayakta terleme fazla olur. Ter ayakkabı ve çorabın etkisiyle buharlaşamaz. Kokuşur. Kirli ayak kokusu çevreyi kirletir.
Ayaklar her gün 1 veya iki defa bol su ile yıkanır. Ayak tırnakları düz olarak kesilir. Çorap her gün değiştirilir. Mevsim şartlarına göre çorap ve ayak*kabı seçimi, ayak sağlığını etkiler.
Ayakkabı seçiminde hijyenik oluşu, deriden*yapılması, bolluğu çok önemlidir.
Dar ayakkabıda ayaktaki kan dolaşımı bozulur. Nasır meydana gelir. Değişik ayakkabı giyinmek, tırnak batmasını ve nasır oluşmasını engeller. Ayağı yormaz.
Tırnak Bakımı ve Tırnak Sağlığı
El ve ayaktaki tırnaklar bu organların görevlerini daha kolay yapmalarını sağlarlar.Tutma, kavrama hareketlerinde önemli görevleri vardır. Tırnaklar, parmak uçlarının koruyucularıdır.
El Tırnakları Bakımı
El tırnakları ile parmak ucu arasında ince bir boşluk vardır. Tırnak büyüdükçe bu boşluk derinleşir. Boşluğa tırnak kiri ve parazit yumurtaları girer. Hatta mantar yerleşerek uzun süre kalır. Basit yıkama ile de gitmez. Bu pislik, parazit yumurtaları ve mantar el ile başka organlara, ağıza taşınarak sürekli kirlenmeye yani otoenfeksiyona yol açar.
El tırnakları, parmak derisi hizasında ve parmak ucuna paralel olarak kesilir. Bu özellikle kesilirse; tırnak boşluğuna kir tutunamaz. Kir varsa yumuşak ağaç kalemle temizlenir. Fırça ve sabun ile fırçalanarak yıkanır.
Ayak Tırnakları Bakımı
Ayak tırnakları, el tırnakları gibi kirlenirler. Ayak tırnakları itina ile düz olarak kesilir. Düz kesilmezse tırnak uçları parmağa batarak büyür. Tırnak batması yürümeyi engeller. Çok ağrılıdır. Cerrahi müdahale ile tırnak sökülür. Tedavi edil*mezse, iltihaplı yaralar meydana gelir.
Ayak tırnağı çok uzarsa ayakkabıya dayanır ve ayak geri itilir, parmak bükülür, parmaklar üst üste biner veya tırnak bat*maları oluşur.
Tırnak kesildikten sonra ayak iyice yıkanır ve kurulanır.
El Temizliği ve Bakımı
El temizliği kişisel hijyen bölümünde anlatılmıştır. Burada özellikle has*tanın her sabah ellerinin temizlenmesi ve bakımı ele alınacaktır. Kirli ve bakımsız eller enfeksiyon kaynağıdır.
El temizliği ve bakımı için, aşağıdaki araç ve gereçler kul*lanıma hazır hale getirilir.
Likit veya normal sabun,
• 38 °C-39 °C ısıtılmış su, ayrıca ılık su, Suyu koymak için küvet,
• Böbrek küvet,
• Alkol,
• Havlu ve bezlerdir.
El temizliği ve bakımı için aşağıdaki uygulamalar yapılır.
Hasta veya kazazede için en uygun pozisyon aldırılır.
El, küvet içindeki su ve sabun ile yıkanır.
Havlu ile kurulanır.
Gerekirse alkol ile masaj yapılır.
Pudralanır.Gerekirse tırnak bakımı da yapılır.
Kir ve Kirlenme Nedir
Biyolojik Kirlenme, Hava kir
Ter bezlerinden deri yüzeyine ter, üre ve diğer metabolizma artıkları salgılanır. Ter, boşaltım sisteminin bir parçasıdır. Atıklarla kaplanan deri, aynı zamanda yağ bezlerinden salgılanan yağ ile kirlenmeye devam eder.
Yağ, ter, epidermis hücreleri, çevreden bulaşan toz, organik ve inorga*nik maddeler kiri meydana getirir. Kir, yukarıda sıralanan maddelerin bir karışımıdır. Kirlenme hergün giderek artan bir olaydır. Kirlenme oranına göre temizlenme alışkanlığı kazanılmalıdır.
Kirlenme, beslenme alışkanlığı, uygun giyim, çalışma hayatı ve yaşanan ortam ile yakından ilişkilidir.
Kirin ve Kirlenmenin Zararları
Kir, vücudumuzu örten deri dokusunun solunum, boşaltım ve duyu alma işlevlerini azaltır ya da bozar. Kir uzun süre deride kalırsa, kokuşma meydana gelir. Ter ve kir kokusu çevreyi rahatsız ederek kişisel ilişkileri bozar.
Kir giyeceklerin kirlenmesine neden olur. Kirli ve kir kokan giyecekler kişinin fiziksel görünüşünü bozar. Kirli giyecekler çabuk eskir ve temizleme gi*derlerini artırır. Kirli deri ve giyeceklerde patojen mikroorganizmalar daha kolay çoğalır. Kirli insan hem kendisi hem de çevresi için bir enfeksiyon kaynağıdır. Kir enfeksiyonun bulaşmasında bir araçtır.
Temizlik Araç Gereçleri, Kir Nasıl Çıkar
Kişisel hijyende kullanılan araç ve gereçler kişisel olmalıdır. Hijyen araçları, başkaları tarafından kullanılmamalıdır. Kullanılması halinde bir çok hastalıklar insandan insana bulaşır.
Topluma açık duş, banyo ve hamam gibi yerlerde dahi herkes kendi eşyalarını kullanmaya özen göstermelidirler.
Hijyen araç-gereçleri, aile bireyleri arasında da belirlenmelidir.
Berber, kuaför gibi genel yerlerde bir defa kullanılıp atılan eşyalar kul*lanılmalı, çok kullanımlı eşyalar antiseptiklerle her kullanımdan sonra te*mizlenmelidir.
Hijyen kurallarına uyulmaması halinde bir çok enfeksiyon hastalıkları yanında, mantar hastalıkları, Hepatitler, AİDS ve diğer sosyal hastalıklar sağlam kişilere bulaşır.
Temizlik araçlarının başında su ve sabun gelir. Su tüketimi uy*garlık ölçütüdür. Temizlik su ile bir*likte sabun ile yapılır. Sabun, kimya*sal yapısı nedeniyle kiri eriten ve moleküllerine bağlayan bir özelliğe sahiptir.
Kirin erimesi ve sabun moleküllerine bağlanması için yeterli sürede sabunun kullanılması gere*kir. Bu süre 3-5 dakika olmalıdır.
Sabun aynı zamanda anti*septiktir. Bu nedenle kirdeki mik*roorganizmaların zararsız hale gel*meleri ve deriden atılmaları sağlanır. Sabunlanmadan sonra bol su ile durulanmak temizlenmeyi tamamlar. Kirin eritilmesi ve atılmasında banyo suyunun ısısı da çok önemlidir. Sıcak banyolar daha etkilidir.
Kişisel hijyen araçlarından diş fırçası, tarak, tırnak makası, el fırçası, banyo lifleri, sünger ve bunun gibi araçların temiz olması sık sık değiştirilmesi ve yenilenmesi, uygun olanının seçilmesi sağlığın korunması için önemlidir. Uzun süre kullanılan kişisel hijyen araçlarında bazı mikroorganizmalar üreyebilir.
Hijyen Nedir, Hijyen Eğitimi
Hijyen Yunan mitolojiğinde, sağlık tanrıçasıdır. Hijyen, sağlık ve temizlik dolayısıyla sağlığın korunması anlamınr taşır. Hijyen tıbbın tanrısı sayılan Asklepios'un karısı olarak mitolojide yer almıştır (M.Ö. 293).
Hygieia ve Asklepios daha sonraları koruyucu tanrı olmuşlardır. Bu nedenle sağlığın korunması kavramı hijyen olarak bilinir. Hijyenin hayvanı ise yılandır. Yılan, halen tıbbın ve sağlığın amblemidir. Hijyenin tuttuğu kaptaki suyu içmesi şeklinde sembolleşmiştir.
Hijyen, sağlığın korunması, geliştirilmesi, sürdürülmesi ve sağlık için ya*rarlı davranış ve uygulamaların yapılmasıdır. Bu uygulamalar kişisel hijyen ku*rallarıdır.
Kişisel Hijyen, Hijyenin Önemi, Temizlik ve Hijyen
Temizlik, sağlığı korumanın birinci koşulu ve kuralıdır. "Temizlik iman*dan gelir." vecizesiyle dinimizin de temizliğe verdiği önem, eski çağlardan beri bilinmektedir. "Temizlik sağlık getirir."Temiz insan, toplum içinde sevilir ve sayılır. Temiz insanın hastalıklara karşı direnci yüksektir. Patojen mikroorganizmalardan ve parazitlerden arınmış olduğu için hastalanmazlar. Her hangi bir bulaşıcı hastalığı da başkalarına bulaştırmazlar. Yani enfeksiyon ve kontaminasyona mani olurlar.
Kulak Sağlığı ve Kulak Temizliği
Dış kulak yolu ve kulak kepçesi arkası çok çabuk kirlenen bölgelerdir. Kulak kanalındaki salgı bezleri kulak kanalına yağlı salgı salgılarlar. Kulaktaki salgı ile toz ve diğer partikürler birleşerek kulak kirini meydana getirir. Fizyolo*jik olarak çiğneme esnasında kulak kiri parçalar halinde dışarı atılır. Atılmayan kulak kiri bazen kulak yolunu tıkayarak işitmeyi engeller. Bu tıkaca buşon denir.
Dış kulak kanalını herhangi bir cisimle temizlemeye çalışmak, çekmek çok zararlıdır. Dış kulak yolu kurcalandıkça salgı işlemi bozulur, enfeksiyon meydana gelir.
Banyo sırasında kulağa su kaçmasını önlemek için vazelinli pamuk tıkaç olarak kullanılabilir. Banyodan sonra dış kulak yolu yüzeysel olarak pamukla kurulanabilir.
Kulak temizliği ancak bir sağlık kurumunda uzman kişiler tarafından yapılmalıdır.
Kişisel Tuvalet Eşyalarının Kullanımı
Günlük temizlik ve aralıklı temizlik sırasında herkes kendi tuvalet eşyalarını kullanmalıdır. Bu eşyaların herkes tarafından kullanılması halinde bazı cilt hastalıkları kolayca bulaşır. Bu nedenle genel duş, banyo, hamam gibi yerlerde dahi herkes kendi eşyasını kullanmaya özen göstermelidir.
Havlu, diş fırçası, sabun, terlik ve diğer eşyaların aile fertleri arasında belirlenmesi gerekir.
Berber, kuaför gibi genel yerlerde bir defa kullanılıp atılan eşyalar kul*lanılır. Atılmayanların ise dezenfekte edilmesi ya da özel dezenfektan solüsyonlarda tutulması zorunludur. Aksi takdirde mantar hastalıkları, paraziter hastalıklar hatta AİDS gibi korkunç hastalıklar bulaşır. Bu gibi yerler ve bu*rada çalışanlar sürekli sağlık kontrolünden geçirilir.
Aralıklı Temizlik
Aralıklı temizlik, günlük temizlik dışında vücudun her gün veya belirli aralıklarla yıkanmasıdır. Sağlığın temeli olan temizlik, aralıklı yapılmakta ise de imkanlara bağlı olarak günlük temizlik olarak yapılmalıdır.
Aralıklı temizlik, vücudun yıkanması, özellikle deri sağlığının korun*masıdır. Aralıklı temizlik içinde saç ve tırnak bakımı ve temizliği de yer alır.